Mặc dù sau khi tốt nghiệp từ các trường nghề, phần lớn học sinh đều dễ dàng tìm được việc, thế nhưng học nghề vẫn luôn bị học sinh từ chối?
Trao đổi với phóng viên, PGS Dương Đức Lân, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục dạy nghề (Bộ Lao động Thương binh và xã hội) cho biết:
– Mặc dù chúng ta không có đủ kinh phí để điều tra theo “dấu vết” học sinh tốt nghiệp trường nghề để có nhận định thật chính xác, tuy nhiên qua điều tra mẫu tại một số cơ sở dạy nghề cho thấy, có khoảng 70% học sinh học nghề dài hạn có việc làm ngay sau khi tốt nghiệp. Có những nghề trên 90% có việc làm ngay như: bưu chính viễn thông, cơ khí, hàn, may…
Nhưng tại sao học sinh vẫn không muốn thi vào các trường nghề, phải chăng do chất lượng đào tạo nghề không đáp ứng được yêu cầu của xã hội, thưa ông?
Nếu nói chất lượng đào tạo nghề hiện nay không đáp ứng được với yêu cầu của xã hội là không hoàn toàn chính xác. Không nên nhìn nhận một cách quá bi quan như một số người đã nói về chất lượng đào tạo nghề. Theo tôi, tiêu chí để đánh giá về chất lượng đào tạo nghề là sinh viên khi ra trường có tìm được việc làm hay không? Được người sử dụng lao động hài lòng ở mức độ nào và chấp nhận ở mức độ nào.
Cho đến thời điểm này, chúng ta có gần 300 trường dạy nghề, tình trạng trắng trường dạy nghề tại các địa phương đến nay không còn, trên địa bàn các tỉnh và thành phố thuộc trung ương đều có trường dạy nghề.
Vậy, theo ông làm thế nào để tạo dựng được niềm tin vào trường nghề cho học sinh?
Tổng cục dạy nghề đang cùng các đối tác nước ngoài tăng cường đội ngũ giáo viên bằng cách xây dựng các chương trình sư phạm và sư phạm bộ môn để bồi dưỡng cho những người học ở các trường cao đẳng và đại học kỹ thuật có nguyện vọng trở thành giáo viên dạy nghề. Chương trình và giáo trình cũng đang được đổi mới và cải cách theo hướng hiện đại, phù hợp với người sử dụng lao động, thuận tiện cho người học và từng bước thực hiện chủ trương liên thông trong đào tạo.
Việc xây dựng chương trình đào tạo nghề được tiến hành theo phương pháp DACUM, chương trình được thiết kế theo cách kết hợp môn học và môđun. Với phương pháp tiếp cận mới trong xây dựng chương trình, các kỹ sư và công nhân giỏi tại các doanh nghiệp cũng được mời vào tham gia phân tích nghề, do vậy các chương trình đào tạo gắn với thực tiễn, thu hẹp dần khoảng cách giữa đào tạo và sử dụng. Ngoài ra, dự án cũng đang xây dựng 27 chương trình đào tạo nghề ngắn hạn dùng cho đào tạo lưu động.
Ông có lời khuyên nào cho những học sinh quyết định lựa chọn con đường học nghề?
Nếu khẳng định sinh viên học nghề khi ra trường đều tìm được việc thì cũng không chính xác, ở trên chúng tôi mới nói đến đào tạo nghề dài hạn, trên thực tế thì số lượng đào tạo nghề dài hạn hiện nay so với tổng số lượt người được đào tạo nghề hàng năm còn rất khiêm tốn (khoảng 15%), như vậy đào tạo nghề ngắn hạn vẫn chiếm tỷ lệ lớn.
Trong khi đó, chất lượng đào tạo nghề ngắn hạn vẫn còn có sự khác biệt đáng kể giữa các vùng, miền trong cả nước, thực tế cho thấy đào tạo nghề ngắn hạn không phải lúc nào cũng tìm được việc làm một cách dễ dàng. Vì vậy, nếu quyết định con đường học nghề, nên lựa chọn học những nghề dài hạn.
